گواهینامه استاندارد HACCP چیست؟ کاربرد، اهمیت، مراحل اجرای و مزایای گواهینامه استاندارد HACCP چیست؟ رابطه میان ایزو 22000 با گواهینامه استاندارد HACCP چیست؟
مطالعه این مقاله برای افرادی که قصد دارند بدانند، گواهینامه استاندارد HACCP چیست؟ و افرادی که می خواهند با این گواهینامه آشنا شوند، مفید می باشد.
فهرست
گواهینامه استاندارد HACCP چیست؟
این گواهینامه به عنوان یک سیستم مدیریت ایمنی در رابطه با مواد غذایی است که بر اساس کنترل نقاط بحرانی اجرا می شود.
کلمه HACCP مخفف عبارت Hazard Analysis and Critical Control Point است که معنای آن تجزیه و تحلیل کردن خطر و کنترل نقاط بحرانی است. همچنین این عبارت بیانگر یک سیستم ایمنی مواد غذایی می باشد که فعالیت آن بر اساس شناسایی کردن تمامی خطرات احتمالی که در مواد تشکیل دهنده موجود هستند و فرآیند های مختلف مربوط به تولید مواد تشکیل دهنده خوراکی ها می باشد.
به صورت کلی هدف از این گواهینامه این است که اقدامات مورد نیاز برای جلوگیری از خطرات احتمالی آلودگی و تضمین ایمنی در رابطه با مواد غذایی صورت گیرد.
کاربرد گواهینامه استاندارد HACCP چیست؟
استاندارد HACCP بیان کننده سیستم ایمنی مواد غذایی از منظر جهانی است، زیرا این سیستم خطراتی که به صورت فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی مواد اولیه هستند را شناسایی می کند و آنها را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. همچنین این سیستم مراحل مختلف مربوط به تولید و توزیع محصول را نیز شناسایی و تجزیه و تحلیل می نماید.
لازم به ذکر است که سیستم HACCP به گونه ای طراحی شده است که بتواند در هر زمینه ای از صنایع غذایی، از کشت وبرداشت، از طریق فرآوری، تهیه و توزیع نمودن مواد غذایی برای مصرف و … را اجرا شود.
اهمیت گواهینامه استاندارد HACCP چیست؟
این سیستم علاوه بر اینکه سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی را بر اساس کنترل ایمنی نقاط بحرانی تضمین می کند، با استفاده از اقدامات ایمنی مواد غذایی به موارد ذکر شده در قسمت نیز کمک می کند:
- استفاده از منابع به صورت کارامد تر و پاسخی به موقع تر
- فراهم کردن اطمینان مصرف کنندگان در رابطه با بهداشت مواد غذایی
- تعیین کردن میزان خطرناک بودن ایمنی محصولات
- افزایش دادن میزان رقابت در میان سازمان ها و در صنایع غذایی
- معرفی استفاده از محصولات و فناوری های جدید
- ارتقا بخشیدن به الزامات در رابطه با انطباق
مراحل اجرای گواهینامه استاندارد HACCP چگونه است؟
این طرح در دو مرحله ذکر شده در قسمت زیر اجرا می شود:
مرحله اول :
آموزش تیم HACCP به عهده کارشناسانی است که خطرات و ریسک ها را می شناسند.
توضیحات محصول از قبیل: ترکیب، ساختار، شرایط تولید، بسته بندی، ذخیره سازی، توزیع، انقضا و دستور العمل استفاده
شناسایی کردن میزان مصرف مورد انتظار محصول، یعنی تعیین کردن میزان استفاده از محصول توسط مصرف کننده نهایی ضروری می باشد.
شرح دادن روند و طراحی نمودار جریان که در آن مطالعه HACCP صورت می گیرد
تایید شدن نمودار جریان در رابطه با کلیه مراحل و اصلاحات در صورت لزوم
مرحله دوم :
این مرحله با هفت اصل همزمان می باشد که عبارتند از:
اصل 1: خطرات احتمالی که در رابطه با هر مرحله از فرآیند هستند تا مصرف نهایی را باید کنترل کنید. این خطرات را باید تجزیه و تحلیل کنید و تعیین نمایید که برای کنترل، کاهش و یا از بین بردن آنها چه اقداماتی باید انجام شوند.
اصل 2: تعیین کردن نقاطی که مربوط به کنترل بحرانی هستند
اصل 3: برای هر PPC محدودیت های اساسی را مشخص کنید. این امکان وجود دارد که بیش از یک حد بحرانی برای یک مرحله معین تعیین شده باشد.
اصل4: باید در رابطه با هر PPC یک سیستم نظارت ایجاد کنید. اطلاعات به دست آمده باید به کمک اقدامات اصلاحی توسط شخص واجد شرایط ارزیابی گردد.
اصل 5: در این بخش باید اقدامات اصلاحای را برای انحرافاتی که ممکن است اتفاق بیفتد، تعیین کنید. همچنین لازم به ذکر است که در رابطه با این اقدامات باید اطمینان حاصل شود که تحت کنترل PPC هستند.
اصل6: در این مرحله فرآیند های تایید را باید ایجاد کنید تا مشخص شود که سیستم به درستی با آن کار می کند که این فرآیند های تایید عبارتند از:
- بررسی HACCP سوابق مربوط به آن
- بررسی انحرافات موجود و مقصد محصول
- انجام عملیاتی برای اینکه تعیین شود که آیا PPC ها تحت کنترل هستند و یا خیر
- اعتبار سنجی کردن محدودیت های بحرانی تعیین شده
اصل 7: در این بخش نیز باید ثبت و مستندات مناسب را تنظیم کنید.
مزایای گواهینامه استاندارد HACCP چیست؟
از جمله مزایای این استاندارد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استقرار، اجرا، نگهداری و به روز آوری تولید محصول ایمن
- انطباق پیدا کردن با الزامات قانونی و دولتی موجود که در ارتباط با ایمنی مواد غذایی هستند
- افزایش دادن رضایت مشتری و تشخیص نیازمندی های آنها
- ارتباط برقرار کردن به صورت اثر بخش در رابطه با مسائل ایمنی غذایی با تامین کنندگان ومشتریان
- تطابق پیدا کردن با خط مشی ایمنی غذایی تعریف شده در سازمان
- گواهی و یا ثبت سیستم مدیریت ایمنی غذایی از یک سازمان معتبر خارجی
- و …
رابطه میان ایزو 22000 با گواهینامه استاندارد HACCP چیست؟
از سال 2005 ایزو 22000 که یک استاندارد در رابطه با ایمنی مواد غذایی است بر اساس دستورالعمل های کنترل نقاط بحرانی و بر اساس مطابقت با Codex Alimentarius و اصول مدیریت ایزو 9001 تدوین شده است. ایزو 22000 به عنوان استانداردی است که در سراسر جهان پذیرفته شده است و پایه گواهینامه ایمنی مواد غذایی را تشکیل می دهد.
این موضوع برای شرکت هایی که با یک و یا چند قسمت ز زنجیره تامین مواد غذایی درگیر هستند، قابل استفاده است. در این خصوص می توان چنین مواردی را مثال زد: تولید کنندگان خوراک، کشاورزان، دامداران، تولید کنندگان مواد اولیه برای استفاده از مواد غذایی و …
بر همین اساس، سازمان های دیگری را نیز شامل می شود که به صورت مستقیم با زنجیره غذایی درگیر هستند. مانند: تامین کننده تجهیزات، مواد تمیز کننده، مواد مربوط به بسته بندی و تولید کنندگان هر ماده دیگری که با مواد غذایی در ارتباط هستند.
